Widzisz litery, dostrzegasz przechodzącą obok osobę, a przewracając strony w ostatniej chwili zauważasz filiżankę z kawą, której omal nie przewróciłeś. Dostrzegasz jednocześnie zarysy i najdrobniejsze szczegóły.
Oko nie tylko widzi, ono patrzy - zawdzięczamy to jego niezwykłej budowie oraz pracy mózgu.

Jak to możliwe, że dostrzegamy tyle rzeczy naraz? I czy zawsze możemy wierzyć własnym oczom?

Skup spojrzenie na literze w tytule strony. Wydaje Ci się, że źrenice pozostają nieruchome? Tak naprawdę Twoje oczy bez przerwy "przeczesują" otoczenie, nawet, gdy sądzisz, że skupiasz się na jednym szczególe.
Nie zdając sobie z tego sprawy, poruszamy gałkami ocznymi trzy - cztery razy na sekundę. Bez tych nie zauważalnych automatycznych drgań nasze oczy nie mogłyby działać.
Gdyby źrenica została unieruchomiona przez sekundę lub dłużej, przestalibyśmy wogóle widzieć. Nasze spojrzenie wędruje z miejsca na miejsce zwłaszcza wtedy, gdy próbujemy sobie coś przypomnieć - tak jakby badało obraz generowany przez mózg.
Oczy poruszają się nawet, gdy śpimy. Dlaczego ludzkie spojrzenie musi bez przerwy wędrować?
Przecież zwykła kamera telewizyjna może rejestrować obraz trzymana nieruchomo.

Ludzkie oczy muszą być w ciągłym ruchu właśnie dla tego, że są doskonalsze od kamery i odbierają jednocześnie wiele obrazów, a nie jeden.
Gałki oczne są jak dwa ruchome detektory, które nieustannie przesyłają nowe dane do wzrokowego centrum interpretacji obrazy - płatów potylicznych mózgu.
Docierają tam obrazy różnej jakości pochodzące z różnych rejonów siatkówki.
To, co dostrzegamy "kątem oka", jest niewyraźne - obrzeża siatkówki działają mniej precyzyjnie niż jej środek.

Złudzenia są skutkiem pracy naszego mózgu, który zawsze usiłuje porównać widziany obraz z czymś znanym.
Wywieziony na sawannę Pigmej, który całe życie spędzał w buszu, gdzie widoczność nie przekrocz 5-6 metrów nie uwierzy, że kropki na linii horyzontu to bawoły, a nie owady.
Padamy ofiarą iluzji optycznych, które uświadamiają nam, że nie powinniśmy bezwzględnie ufać naszym oczom.

Czy wiesz, że...

Ludzie co dziesięć sekund mrugają 1-2 razy. Każde mrugnięcie trwa mniej więcej 1/3 sekundy. Oznacza to, że podczas dwunastogodzinnego dnia mrugasz łącznie około 25 minut! Nowo narodzone dzieci wcale nie mrugają - zaczynają około 6 miesiąca życia.

Płaczemy, kiedy jest nam smutno, ale nikt nie wie tak naprawdę dlaczego. Wydmuchujemy nos podczas płaczu, gdyż łzy spływają tam przewodem nosowym.

Oko ludzkie może widzieć do 10 mln różnych odcieni barw. Niestety, istoty ludzkie, w przeciwieństwie do owadów nie widzą ultrafioletu.

Literatura:

[1] Dror Bar-Natan, Princeton University, "Random-Dot Stereograms", The Mathematica Journal (1991)